Евидентен е напредокот во користењето на обновливите извори на енергија, се вели во најновиот извештај на Економската комисија за Европа на Обединетите нации. Од 17 земји во регионот, Србија го дели четвртото место со Грузија, а зголемувањето на капацитетот на обновливите извори покажува голем пад во однос на првите три земји. Според нацртот на интегрираниот план за енергија и клима, за кој јавно ќе се расправа на почетокот на октомври, Србија до 2030 година треба да добива 40 отсто од енергијата од обновливи извори.
Повеќе од две третини од вкупната електрична енергија произведена во Србија доаѓа од гориво што ја загадува животната средина и ја загрева планетата. Откако на крајот на минатата деценија беа изградени девет електрани со ветерници, нема значаен чекор кон чиста енергија. Тоа не забави на патот кон решавање на климатската криза и придонесот на Србија во Парискиот договор.
„Од 2019 година има стагнација во проширувањето на капацитетите за искористување на енергијата на ветерот и другите обновливи извори. Во пресрет на COP27 има јасна порака до инвеститорите и земјите од регионот дека капацитетите за искористување на обновливите извори на енергија мора да се зголемат и напорите за усвојување и спроведување на политики од оваа област“, вели Горан Врељански од Светската организација за заштита на природата.
Србија има повеќе соларен потенцијал од Германија, Полска и Чешка, но тие земји произведуваат многу повеќе енергија од сонцето од нас, и во тоа гледаат пресметка.
„Во моментов, начинот на кој ја мериме електричната енергија не е само процентот на енергија произведена од обновливи извори, туку и таканареченото „декапирање“. Тоа е ситуација кога БДП на земјата расте од година во година, а во исто време вие испуштате се помалку јаглерод диоксид, односно имате се помалку загадување Ова не се случува само во најразвиените земји, туку и во средно развиените, чии економии се слични на нашата, треба да очекуваме да се случи вакво нешто и кај нас. но за тоа се потребни конкретни планови“, вели Владимир Ѓурѓевиќ, професор на Факултетот за физика во Белград.
Кризите водат кон решенија
Кризите се време кога се наоѓаат нови решенија. Оваа енергија би можела да го зголеми искористувањето (капацитетот) на обновливата енергија во Србија на 40 отсто до крајот на деценијата, 13 отсто повеќе од денес.
„Развојот оди во три насоки: приватни инвестиции, кои се главно ветерни електрани и соларни електрани, а во овој момент се развиваат околу 14 гигавати проекти за електрани од обновливи извори на енергија“, вели Бранислава Јовиќиќ, уредник на Балкан Грин. Енергетски вести.
Вториот правец, вели тој, го прави државниот ЕПС, кој по години не инвестирање во постројки направи развоен план, а фокусот на плановите им е на ветерните електрани, односно на соларните централи на напуштени рудници.
Третата насока ја сочинуваат граѓани и бизниси кои развиваат соларни централи за сопствена потрошувачка“, објаснува Бранислава Јовичиќ.
Српските покриви имаат голем потенцијал. Нивната површина е повеќе од 600 квадратни километри. Со само 10 отсто покриеност со соларни панели, би се добила доволно електрична енергија за шест милиони домаќинства. Поголема енергетска сигурност, почист воздух.