Френк Ренаут – дописник Франција
Франција и Европската унија сакаат да привлечат научници од странство, особено од Соединетите држави, во голем обем. За оваа намена заеднички ставаат на располагање 600 милиони евра. Претседателот Макрон и претседателот на Комисијата Фон дер Лајен го објавија ова во Париз на меѓународната конференција за научно истражување „Изберете ја Европа за наука“.
Причината е намалувањето на научните истражувања од страна на претседателот Трамп. Масовно ги намали финансирањето на универзитетите и институциите кои работат на теми што тој не ги сака, како што се климатските промени и полот. Како резултат на тоа, многу истражувачи ги загубија своите работни места. Во некои институции, истражувачките групи и програми се затворени.
„Истражувачите се добредојдени овде“
Макрон денеска беше критичен кон политиката на својот американски колега. „Кој би помислил дека толку голема демократија, со економија базирана токму на слободната наука, ќе направи толку голема грешка“, рече Макрон. Американските истражувачи се добредојдени овде, додаде тој. А за да ги смести Париз стави на располагање 100 милиони евра. „Европа мора да биде засолниште за научниците под закана“.
Фон дер Лајен се согласи. Претседателот на Европската комисија најави дека ЕУ ќе обезбеди 500 милиони евра за периодот 2025-2027 година за да ја направи Европа атрактивна за истражувачите. „Науката е под дискусија. Инвестициите во слободно и отворено истражување се под дискусија. Тоа е огромна грешка. Науката е клучот за нашата иднина во Европа.
ЕУ ќе ги поедностави процедурите за прием на врвни истражувачи. Научните институции ќе бидат помогнати за привлекување странски истражувачи. А слободата на научното истражување мора да биде заштитена со закон, рече Фон дер Лејен.
Стотици барања
Франција веќе некое време се обидува да привлече американски истражувачи. Претходно оваа година, владата побара од универзитетите да направат планови за сместување на нивните американски колеги. Неколку институции, меѓу кои и познатиот универзитет Сорбона во Париз, сега работат на ова.
Универзитетот во Екс-Марсеј вели дека веќе примил околу 300 апликации за она што се нарекува „научен азил“. Сакаат да дојдат и истражувачи од престижни институции како Јеил и Стенфорд. Првиот ќе започне со работа на универзитетот на југот на Франција во јуни.
„Внесете ги брзо“
Истражувањето од научното списание Nature покажа дека 75 отсто од американските истражувачи размислуваат да се преселат во странство како одговор на политиките на Трамп и буџетските кратења. Канада и Европската унија се омилени дестинации.
Поранешниот француски претседател Оланд минатиот месец побара што поскоро да им се дадат долгорочни визи на американските истражувачи. Според него, тоа е неопходно и затоа што земјите насекаде сега се обидуваат да привлечат врвни американски таленти. „Мораме да бидеме брзи“, рече Оланд.
извор: НОС Холандија
