Германија има потреба од работна сила. Најмалку 400.000 годишно, велат експертите. Една од можностите преку која овие луѓе можат да дојдат во Германија е таканареченото правило за Западен Балкан. Меѓутоа, под новата влада, ова правило може да биде значително ограничено, пишува германскиот весник Тагесцајтунг.
Во моментов, преку ова правило, работници од Албанија, Црна Гора, Северна Македонија и Србија можат да дојдат во Германија за да работат. За тоа не им е потребна стручна обука или друга квалификација. Доволно е да имаат понуда за работа и одобрение од Федералната агенција за вработување. Ова правило беше воведено во 2015 година со цел да се намали бројот на често безнадежни барања за азил од овие земји – со отворање на регуларен пат кон пазарот на труд. Од тогаш, бројот на барања за азил од овие земји значително се намали.
Мигрантите од Западен Балкан најчесто работат во градежништвото, рестораните и хотелите. „Семафор“ коалицијата во 2024 година не само што го продолжи ова правило, туку и го зголеми годишниот контингент за работни визи од 25.000 на 50.000.
Но, наредната влада веројатно ќе ја предводи Унијата (ЦДУ/ЦСУ). Во моментов се водат коалициски преговори меѓу ЦДУ, ЦСУ и СПД. Изненадувачки, во документот на работната група за труд и социјални прашања не беше споменато ништо за правилото за Западен Балкан. Во претходниот преговарачки документ сè уште стоеше дека ќе се „ограничи“ имиграцијата преку ова правило – и тоа повторно на претходните 25.000 луѓе годишно.
Поуспешни од домашните работници
На барањето на Тагесцајтунг за коментар, ЦДУ одби да даде изјава за тековните преговори, додека СПД не одговори.
Намалувањето на правилото би била лоша идеја, смета економистот Херберт Брикер од Институтот за истражување на пазарот на труд и занимања (ИАБ) смета дека укинувањето на ова правило би била лоша одлука. Институтот го анализираше влијанието на правилото врз интеграцијата на пазарот на труд во Германија и дојде до заклучок дека „овие луѓе многу добро се снаоѓаат на пазарот на труд“, вели Брикер.
Според него, три до четири години по пристигнувањето во Германија, околу 95% од овие мигранти сè уште се вработени. Ова се должи и на фактот што дозволата за престој е поврзана со нивниот работен статус. „Но“, додава Брикер, „што се однесува до стапката на вработеност, тие се подобри од која било друга група мигранти на пазарот на труд. Дури се многу поуспешни и од многу домашни работници.“
Покрај тоа, нивото на квалификација е повисоко од очекуваното. Иако правилото за Западен Балкан не бара конкретни квалификации, повеќето имигранти работат во квалификувани професии. „Имаме регуларни работни односи, што е добро за економијата, компаниите и даночните приходи“, вели Брикер.
Германија годишно губи 400.000 работници поради демографските промени. „На некој начин мораме да ги надоместиме тие работници“, истакнува Брикер. „Ако ги намалиме добро функционалните канали за имиграција, сигурно ќе имаме проблем.“ Тој дури предлага проширување на ова правило и на други земји.
Политички аспект на правилото
Политикологот Холгер Колб од Советодавниот совет за интеграција и миграција (СВР) го признава економскиот бенефит од правилото, но извлекува поинаков заклучок.
„Кога правилото за Западен Балкан беше воведено, за оваа група имаше многу помалку можности отколку денес да дојдат во Германија“, вели Колб. Оттогаш, пристапот до германскиот пазар на труд значително се олесни.
Денес, за работниците кои доаѓаат во Германија постои подобар правен статус. На пример, партнерството за признавање на квалификации. Ова овозможува мигрантите да дојдат во Германија, да работат во одредена професија и паралелно да се обидат да добијат признавање на своите квалификации.
Откако нивните квалификации ќе бидат признаени, тие се сметаат за стручни работници и можат да добијат постојана дозвола за престој по три години, наместо по пет. Освен тоа, за стручните работници е полесно да ги доведат своите семејства во Германија, па оттука Колб заклучува: „Зошто да се избере економската класа кога можеш да леташ со бизнис-класа?“
Затоа тој ја поддржува идејата за намалување на квотите за Западен Балкан. „Не затоа што сум против имиграција од овие земји“, вели тој. „Но, при работната миграција, не треба да се прашува: Од каде доаѓаш? Тоа не треба да биде важно.“
Наместо тоа, треба да се гледа на способностите на поединецот. „Правилото за Западен Балкан е во спротивност со овој основен принцип“, заклучува Колб.
DW
