Европската унија се чини дека подготвена да го заостри својот механизам за суспендирање на визниот режим подоцна оваа година, со што ќе му олесни на Брисел да го отповика безвизното патување за граѓаните од 61 земја кои моментално го уживаат – вклучувајќи ги и сите земји кои се надеваат на ЕУ во Западен Балкан, како и Грузија, Молдавија и Украина.
Предлогот да се наведат повеќе причини за суспендирање на безвизното патување беше инициран од Европската комисија уште во 2023 година, а Советот на ЕУ, кој ги претставува 27-те земји членки, веќе го усвои својот став по ова прашање пред една година. Меѓутоа, поради европските парламентарни избори во јуни 2024 година и големиот заостаток на законодавство, Европскиот парламент неодамна го доби својот преговарачки мандат.
Минатата недела се одржа првиот тријалог меѓу трите институции за предложената легислатива, со цел да се постигне договор за време на полското претседателство со Советот на ЕУ, кое ќе трае до крајот на јуни. Ако се биде во ред, новата легислатива треба да почне да работи на почетокот на есента.
Во суштина, блокот станува многу потврдоглав во врска со визната либерализација, што одразува поширока промена: прво, да се бори против секоја форма на илегална миграција во ЕУ; и второ, потенцијално да се користи визната политика како политичка алатка за притисок врз трети земји.
Визната либерализација – која во овој случај ги вклучува сите земји-членки на ЕУ, освен Ирска, како и земјите кои не се членки на ЕУ, Исланд, Лихтенштајн, Норвешка и Швајцарија – долго време е еден од најзначајните политички моркови на Брисел, особено за земјите во неговото соседство.
Тоа им овозможува на државјаните од трети земји да ја посетат ЕУ до 90 дена во кој било период од 180 дена без виза. Косово беше вклучено на листата на почетокот на 2024 година, а Грузија и Украина во 2017 година – потези кои беа прославени во сите овие земји.
Заканувањето со повлекување на привилегијата затоа може да се гледа како вистински стап.
Актуелниот механизам за суспензија, кој е во сила од 2018 година, може да се активира во случаи на јасна злоупотреба – на пример, пораст на државјани на трети земји кои го преостануваат лимитот од 90 дена или ја користат либерализацијата на патувањето за да бараат азил во ЕУ. Досега, блокот само еднаш ја суспендираше визната либерализација: прво привремено, а потоа трајно, за јужнопацифичката нација Вануату.
Значи, какви промени се веројатни? Општо кажано, постојат четири клучни области на промени, бидејќи Брисел има за цел да го направи механизмот за суспендирање на визната либерализација поверодостојна пречка. Прво, визната либерализација би можела да биде суспендирана доколку се согледа недостиг на усогласеност меѓу третата земја без визи и општата визна политика на ЕУ.
Така беше во 2022 година, на пример, кога Србија дозволи безвизно патување за граѓаните на земји како Бурунди, Индија и Куба. Брисел сугерираше дека многу од тие поединци ја користеле Србија како задна врата во ЕУ. По притисокот од Европската комисија, Белград се откажа од некои од овие аранжмани. Меѓутоа, според предложената легислатива, таквото однесување би можело полесно да се казнува.
Мисијата бара од Европската комисија да преземе итна акција против промената на Уставот на Европскиот суд „бидејќи не можеме да чекаме со години“. Случаите во судот често траат долго.
Овој нов курс на „изолација на Унгарија“ не остава да сакаме повеќе. Веб-страницата „Политико“ оваа недела напиша дека тие се обидуваат да ги направат европските санкции против Русија „доказ за Орбан“.
И нешто друго се смени. Политичкиот противник Петер Маџар се пила на ногарките на столот на Орбан. Следната пролет ќе има парламентарни избори, анкетите покажуваат водство на опозицијата. Маѓар, сега пратеник на Демохристијаните во Европскиот парламент, ветува дека Унгарија ќе ја направи повторно полноправна членка на ЕУ доколку победи.
Одржување цврсто држење на уздите
Затоа, Орбан е под притисок дома, но засега тој сè уште има цврста контрола врз уздите. Неговата партија не сака да има никаква врска со мисијата во Брисел, за која се вели дека е пристрасна. И така, лицето на Тинеке Штрик ги краси билбордите во Будимпешта. Заедно со претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен, меѓу другите, таа е претставена како противник на Унгарија.
„Бевме подготвени за лични напади“, вели Штрик. „Во медиумите под контрола на Орбан, нашата посета привлекува големо внимание. Ги слушаме истите термини како опозицијата и граѓанските организации. Ние сме мрсули, паразити, такви зборови. Се разбира, тоа не е убаво за нас, но добро е да сфатиме дека ова е секојдневна појава за луѓето кои се обидуваат да ја заштитат демократијата во Унгарија.
DW
