Елијан Лампер – Странски уредник
„Да, ова е геноцид“, напиша истакнатиот израелски историчар Амос Голдберг во есеј оваа пролет. Сега на повеќе експерти и организации им стана јасно дека Израел врши геноцид врз палестинското население во Газа. Амнести интернешнал стана првата голема организација за човекови права која дојде до овој заклучок минатата недела.
Според Амнести, намерата на Израел е „делумно или целосно да ги уништи“ Палестинците во Газа. Армијата убива и повредува Палестинци и создава нехумани услови за живот со уништување на инфраструктурата, издавање наредби за масовна евакуација и попречување на хуманитарната помош, се вели во извештајот од 300 страници.
Зборот геноцид се почесто се користи. Минатиот месец, специјалната комисија на ОН откри дека израелската војна покажува знаци на геноцид. Во својата неодамна објавена книга, папата Франциско повикува на истрага дали Израел е виновен за геноцид. Известувачот на ОН за окупираните палестински територии, Франческа Албанезе, зборува за тоа со месеци.
Дехуманизирачки јазик
Гласно зборуваат и израелски истражувачи. По еден месец војна во Газа, израелскиот историчар на холокаустот Омер Бартов предупреди дека насилството на Израел во Газа мора да се запре. Сè уште има време да го спречиме Израел да дозволи неговите акции да прераснат во геноцид. Тој сега зборува и за геноцид.
Претходно оваа година, педесет израелски истражувачи потпишаа писмо во кое го повикуваат претседателот на Јад Вашем, споменикот на холокаустот во Израел, да зборува против политичарите кои „поттикнуваат истребување“. Дехуманизирањето на Палестинците може да доведе до извршување на геноцид, тврдат тие. „Ова е важна лекција што човештвото ја научи од Холокаустот“.
Тие укажуваат на јазикот што го користат израелските политичари, кој исто така е спомнат во извештајот на Амнести и кој евентуално би можел да се користи како доказ. Израелскиот претседател Херцог веднаш по терористичкиот напад на Хамас изјави дека „нема невини цивили во Газа“. Политичарите, армиските водачи и воениот персонал зборуваа за целосно уништување на Газа. Министрите повикаа на етничко чистење на Палестинците.
ЕПА
Уништувањето остави големи делови од Газа неиздржливи
„Секој геноцид изгледа различно и не секој геноцид вклучува убивање на милиони или на целата група“, рече Амос Голдберг, професор на Хебрејскиот универзитет во Ерусалим. Тој укажува на убиства, раселување, масовни гробници, егзекуции и „речиси целосно уништување на инфраструктурата, намерно гладување и блокирање на хуманитарната помош“.
Големи делови од Газа се целосно уништени од армијата, вклучувајќи домови, џамии, гробишта, архиви, судови, пекари, пазари и училишта. Сите универзитети се уништени, како и речиси сите болници. Голдберг зборува за геноцид, „бидејќи Газа повеќе не постои“. Исход за кој тој верува дека е наменет од лидерите на Израел.
„Тешко да се докаже“
Судиите мора да утврдат дали е извршен геноцид според законските стандарди. Пред една година, Јужна Африка покрена постапка за геноцид против Израел пред Меѓународниот суд на правдата во Хаг. Набргу потоа, судот донесе привремена пресуда со која го повика Израел да направи се што може за да го спречи геноцидот. Судот, исто така, пресуди дека постои ризик правото на Палестинците на заштита од геноцид да биде „непоправливо прекршено“.
Може да поминат многу години за судот да донесе конечна одлука. Најновите пресуди за геноцид се однесуваа на геноцидите во Руанда и Сребреница, извршени во 1990-тите. „Ова покажува дека геноцидот речиси никогаш не може да се докаже легално“, вели Ива Вукушиќ, историчар и истражувач на геноцидот на Универзитетот во Утрехт.
Конвенција за геноцид
Терминот геноцид е измислен во 1944 година од страна на еврејско-полскиот правник Рафаел Лемкин, за убиството на милиони Евреи во Европа, подоцна наречено Холокауст. Тој го составил зборот од грчкиот genos и латинскиот cide (од caedere: да се убие или убие). Тој го опиша како „систематско и планирано уништување на населението“. Во 1948 година, Обединетите нации и сите земји-членки ја усвоија Конвенцијата за геноцид за спречување и казнување на геноцидот.
Тоа води до дебата меѓу истражувачите за дефиницијата. „Ако речиси никогаш не може да се докаже законски, прашањето е колку е корисен терминот“, вели Вукушиќ. „Државите имаат обврска да го спречат и казнат геноцидот, но таа подготвеност често ја нема. По холокаустот зборувавме за „никогаш повеќе“, но тоа се случува повторно и повторно“.
Да се постигне пресуда за геноцид
извор: НОС Холандија
