Рубен Пр – економски уредник
И покрај сите критики, американскиот претседател Доналд Трамп сепак може да успее да го намали трговскиот дефицит на САД со остатокот од светот со трговската војна што ја започна. Но, само ако може да ги задржи своите гласачи мирни, особено следната година, во време кога американската економија добива голем, можеби дури и огромен удар.
Ова е очигледно од пресметките на економистите во Рабобанк, кои развија различни сценарија. Нивните пресметки даваат одговор на прашањето која е крајната цел на Трамп. Во Европа и Кина, луѓето со чудење гледаат како американскиот претседател ја попречува економијата, не само на другите земји, туку особено на самата САД.
Според економистите на Рабобанк, економијата во таа земја може значително да се олади оваа година, па дури и да се намали за 0,6 отсто следната година, доколку САД продолжат со давачките објавени на „Денот на ослободувањето“.
Пауза
Пред една недела, Трамп стави 90-дневна пауза на повеќето од неговите дополнителни увозни царини. Ова дојде по големите немири на берзата, но главно поради тоа што паднаа и американските државни обврзници и доларот.
Но, за Кина, Трамп направи исклучок. Уште повеќе, додека моментално има дополнителни 10 проценти во САД за производи од целиот свет, давачката од 145 проценти се однесува на голем број производи од Кина.
Сè повеќе економисти и финансиски аналитичари го гледаат ова како цел на Трамп со неговата трговска војна: намалување на трговскиот дефицит со Кина. САД купуваат многу повеќе од Кина отколку обратно и тоа мора да се промени, смета Трамп. Доколку Трамп продолжи со конфронтацијата, трговскиот дефицит со Кина би можел значително да се намали до крајот на неговиот сегашен мандат, според пресметките на Рабобанк.
Тој недостиг би можел дури и целосно да исчезне доколку Трамп ја искористи сегашната пауза од 90 дена за да склучи договори што ќе им овозможат на другите трговски блокови, како што е Европската унија, да воведат дополнителни даноци за кинеските производи. „Таа поделба на светот може да биде крајната цел што ја има на ум Трамп“, заклучува економистот на Рабо, Френк ван Ес.
Со ова Трамп презема огромен ризик. „Кина произведува 90 отсто од сите важни земјени метали потребни за производство на високотехнолошки производи. Земјата, исто така, произведува многу електроника“, вели Хуго Еркен од Рабобанк. „Тогаш ќе го изгубиш тоа“.
Безбедноста чини пари
Во меѓувреме, цените се очекува да пораснат за 6,4 отсто оваа година во новото основно сценарио на Рабобанк поради трговската војна. Инфлацијата следната година ќе биде 4,9 отсто. „Американските увозници секако не ги плаќаат самите трошоци за давачките. Тие тоа го пренесуваат на американските потрошувачи“, очекува Еркен.
И тука лежи големиот ризик за Трамп. Доколку американската економија се намали следната година, а трошоците за живот значително се зголемат, гласачите би можеле да ја казнат Републиканската партија на среднорочните конгресни избори. Без мнозинство таму, Трамп повеќе не може да продолжи како сега.
Економистите на Рабобанк навистина веруваат дека претседателот ќе се осмели да ги преземе овие ризици во неговиот втор и последен мандат. „Целта на оваа трговска војна се вклопува во идеологијата на Трамп и неговата администрација“, рече Ван Ес, осврнувајќи се на објаснувањето на Стивен Миран, претседател на Американскиот совет на економски советници.
„Трамп и неговите советници веруваат дека САД треба да ја преземат глобалната безбедност и да го користат доларот за да обезбедат глобална резервна валута“, објаснува Ван Ес. „Таа безбедност чини пари, а доларот е прилично скап поради неговата улога. Тоа ги прави американските производи поскапи, особено во споредба со оние од Кина. Трговскиот дефицит со многу земји е директен резултат на ова.
Потешки удари
Според економистите во Рабобанк, сè укажува дека Трамп сака да се позиционира како претседател кој ќе го реши овој проблем со својата трговска војна. А со тоа, преработувачката индустрија во нашата земја ќе закрепне, што резултира со работни места.
Сепак, Еркен се сомнева дали тоа ќе биде целосно возможно: „САД навистина не можат да направат сè сами. И ако производите мора да доаѓаат од странство, прашање е дали потрошувачите ќе ги прифатат тие повисоки цени. Цената што САД ќе ја платат во ескалирачката трговска војна е навистина огромна. Во 2030 година, американската економија ќе биде речиси 1.700 милијарди долари помала од 50 долари за трговија.
Во сценаријата каде Европа не реагира директно на трговската војна на Трамп, болката во еврозоната изгледа релативно ограничена. „Претпоставуваме дека владата ќе направи нешто со стимулирање на економијата со инвестиции“, вели Ван Ес. „Растот останува низок. А Холандија, како земја извозник, ќе биде погодена нешто потешко од остатокот од еврозоната.
Со високи увозни давачки, Трамп сака да го направи трговскиот биланс меѓу Европа и САД „поправеден“, но тој биланс не е толку неправеден.
извор: НОС Холандија
