Цените на гасот се највисоки за повеќе од една година

Роб Костер – економски репортер

Цената на гасот не била толку висока повеќе од една година. На почетокот на минатата година цената на меѓународниот саем ТТФ во Амстердам се уште беше 30 евра за мегават час, сега е околу 50 евра.

Се чини дека гасот засега ќе остане скап. Причините за поскапувањето вклучуваат намалување на рускиот гас, недостиг на пазарот за течен гас (ЛНГ) и временските услови.

NOS
Развој на цената на гасот до 31 декември 2024 година
Сивото зимско време со слаб ветер неодамна доведе до помалку енергија од ветер и сончева енергија, така што беше потребен повеќе гас за производство на електрична енергија. Тоа ја зголеми цената.

Зголемената цена на гасот значи и повисоки стапки на енергија од 1 јануари кај големите енергетски компании. Поради неизвесноста за идните цени на енергијата, повеќето домаќинства сега имаат фиксен договор за енергија. Цените на гасот и електричната енергија се фиксни за една или повеќе години.

Високата цена на гасот значи дека залихите во Европа се помали од вообичаеното во овој период од годината. Стапката на полнење во европските складишта за гас моментално е под 75 отсто, во споредба со повеќе од 85 отсто минатата година.

Стапката на полнење во холандските складишта за гас е дури и помалку од 60 проценти, во споредба со повеќе од 80 проценти во ова време минатата година. За сопствениците на снабдувањето со гас во Холандија, високите цени „го прават комерцијално интересно“ ставањето на складираниот гас на пазарот, напиша министерот за енергетика Херманс до Претставничкиот дом минатиот месец.

NOS
И покрај ниските залихи на гас, енергетските експерти и кабинетот не мислат дека ќе има недостиг на гас во Европа оваа зима. Владата, исто така, не гледа причина да направи нешто за малото снабдување со гас во Холандија. Бидејќи Холандија испорачува гас од своите резерви во странство, според Херманс, процентот на полнење дава искривена слика.

Според министерот, затоа ситуацијата е помалку сериозна отколку што изгледа. Доколку нивото на полнење навистина достигне загрижувачко ниво, владата може да купи големи количини на дополнителен гас преку Energie Beheer Nederland за да го зголеми процентот на полнење.

Експертите засега не гледаат проблеми и за претстојната зима. Експертот за енергија Жил ван ден Беукел претпоставува дека ќе има доволно гас во наредните месеци и покрај тесното снабдување. Сепак, ќе биде скапо да се надополнува снабдувањето со гас оваа година. Зашто високи се и очекуваните цени на гасот во претстојното лето. Тоа може да се види на фјучерсите на пазарот на гас. Ова се цените што ги плаќаат енергетските компании кога купуваат гас за иднината за своите корисници на берзата за гас ТТФ.

Пад на цената на крајот на 2025 година
Апсурдно високите цени на гасот веднаш по руската инвазија на Украина се зад нас. Но, просечната цена е сè уште многу повисока отколку пред војната. Загубата на рускиот гас и затворањето на наоѓалиштето Гронинген не направија зависни од гасот од Норвешка, САД и Катар.

Заканата од Катар дека ќе престане со испораките, долгорочното одржување во Норвешка или пожарот на терминал во Тексас веднаш предизвикуваат поскапување на гасот.

Досега Европа имаше корист од ограничената побарувачка во Кина за течен гас, но тоа може да се промени. Доколку побарувачката се зголеми, тоа ќе доведе до уште поголема затегнатост на пазарот и уште повисоки цени.

Ван ден Беукел не очекува претпазливо намалување на затегнатоста на пазарот на ЛНГ до крајот на оваа година. „Пазарот сега мора да се опорави од прекинот на рускиот гас и други случувања. Покрај тоа, земјите како Катар и САД го прошируваат својот капацитет за течен гас, но ова е постепен процес.

извор: НОС Холандија