ДВ дојде до двата документи кои се понудени од Франција како решение за надминување на спорот меѓу Бугарија и Македонија: Преговарачката рамка и Нацрт-заклучоците на Советот на ЕУ.
Македонија ќе треба да се обврзе да го смени Уставот во брз рок за да ги внесе Бугарите во Преамбулата, а потоа и да донесе Акциски план за заштита на нивните права, за да ги започне пристапните преговори со ЕУ, се наведува во францускиот предлог кој е доставен до Софија. Официјално Скопје, барем засега, тврди дека до нив не стигнал овој документ. Притоа, поголем дел од планот „4+1″ на чија основа двете земји преговараат за надминување на билатералниот спор, се сели во Преговарачката рамка. Па така, во Акцискиот план кој треба да го спроведе Скопје, освен заштитата на малцинствата и недискриминацијата, се споменува и образованието. Дополнително, за воопшто да почнат пристапните преговори, Бугарија ќе треба да биде задоволна дека повеќе не се врши дискриминација во земјата и дека нема говор на омраза. Тие прашања ќе бидат регулирани со Акцискиот план на кој Скопје ќе мора да се обврзе, објави ДВ.
Со предлогот, за кој Софија треба да се изјасни деновиве, останува активен и спорот за македонскиот јазик кој го отвори Бугарија, затоа што во него се предвидува двете земји со унилатерални декларации да и се обратат на ЕУ со објаснување за јазикот.
Притоа, Франција предлага и едно уникатно решение за организирање на две Меѓувладини конференции. Првата уште на 23 јуни во Брисел, која ја претставува како „политичка“, и втората во иднина, тогаш- кога Македонија ќе заврши со уставните измени.
Дојче веле од дипломатски извори дојде до двата документи од кои, во продолжение, ви ги пренесуваме клучните точки. Првиот е Преговарачката рамка во која се додадени повеќе бугарски барања, а вториот е Предлог-заклучокот кој претседавачот Франција му го доставува на Советот на ЕУ.
Комисијата ќе го следи напредокот
Во самата Преговарачка рамка, во точката 4 каде се наведуваат обврските на Македонија да ги почитува вредностите на ЕУ, освен „традиционалните“ барања за напредок во владеењето на правото, борбата против корупцијата и основните права, француското претседателство ги додава и „анти-дискриминацијата и борбата против говорот на омраза“.
Во точката 10, уште еднаш се потенцира потребата од заштита и недискриминаторски однос кон лица кои припаѓаат кон малцинства или заедници. „За да се обезбеди неповратноста на напредокот во овие сегменти и целосната имплементација, напредокот одблиску ќе се набљудува од Комисијата, која за тоа ќе му реферира на Советот“.
Што се однесува до дилемата дали Бугарија се откажала од спорењето со постоењето на македонскиот јазик, точката 11 во голема мерка ги решава тие дилеми. Иако Брисел го нарекува јазикот „македонски“, Бугарија сака да ја објасни својата позиција со декларација.
„Што се однесува до преводот на законите на ЕУ на македонски, ЕУ ја бележи намерата на Бугарија и Македонија да поднесат унилатерални декларации за македонскиот јазик“.
Акциски план за бугарските барања
Во точката 35 од поглавјето Преговарачки процедури поместен е уште еден дел кој одговара на барањата на Бугарија. Имено, оваа точка го опишува Патоказот во однос на владеењето на правото во земјата, кој владата во Скопје треба да го усвои врз база на скринингот кој ќе го изврши Европската комисија во земјата. Она што е ново во овој дел е следното:
Македонија ќе усвои, низ инклузивен процес, Акциски план насочен кон заштита на правата на лицата кои припаѓаат кон малцинства или заедници, вклучително и во делот на не-дискриминацијата, борбата против говорот на омраза, образованието, обезбедувањето ефективни мерки, механизми за пријавување и идентификување на одговорни институции за тоа. Усвојувањето и имплементацијата на овој Акциски план понатаму е додаден и како услов за отворање на првиот кластер со ЕУ наречен „Темели”.
Понатаму, во точката 47, каде се објаснува следењето на напредокот на Македонија од страна на Комисијата, е додадена уште една реченица:
Комисијата ќе обрне специјално внимание кон заложбите на Македонија за добрососедски односи и регионална соработка како што е наведено во точката 5 и ќе ја информира Меѓувладината конференција за нивната имплементација“.
Текстот во целост на: ДВ
фото: Архива