Мултилатералните институции како Светската трговска организација (СТО) не се од особен интерес за Доналд Трамп. Според него, тие се против интересите на САД.
„Тој смета дека долгорочната потрага по компромиси во меѓународните организации е чисто губење време“, изјави за ДВ поранешниот германски амбасадор во Пекинг, Михаел Шефер.
Два сосема различни погледи на светот се толку спротивставени, што првиот мандат на Доналд Трамп, гледано од денешна перспектива, може да изгледа прилично безопасен за неговите трговски партнери.
Сосема поинаков поглед на светот
„Мислам дека имаме сосема различна филозофија за тоа како функционира меѓународната заедница. Европа е најдобар пример за група на многу хетерогени држави кои во текот на многу векови биле вклучени во конфликти и војни“, објаснува Шефер.
Европската заедница е основана со цел да се прекине овој маѓепсан круг на војни и конфликти.
„Создаден е систем на правила со меѓусебни обврски и права, кој не е насока само за Европејците, туку и за сите други организации“, додава германскиот дипломат.
Ова се однесува на однесувањето на државите во однос на надворешната политика, безбедноста и економијата. Но, со Трамп работите функционираат многу поинаку.
„Неговата политика ‘Америка на прво место’ значи дека, колку што е можно, договорите со трговските партнери се склучуваат преку директни преговори, каде што тој има предност благодарение на силата на САД“, вели поранешниот германски амбасадор во Кина.
Мрачни изгледи за помалите земји
Дали ова го загрозува крајот на меѓународниот поредок каков што го знаеме? Ова би имало особено драматични последици за помалите земји од глобалниот југ, вели Херберт Дитер, трговски експерт во Фондацијата за наука и политика.
За овој економист, кој моментално предава во Бангалор, Индија, иднината на мултилатералниот светски поредок виси на конец.
„По распадот на Советскиот Сојуз, верувавме дека е можно решавање на наднационален проблем. Но, тоа веќе не е можно во ерата на формирање на геополитички блокови“, вели Дитер за ДВ.
„СТО е во навистина тежок период, тaа е сенка на самата себеси. Иако сè уште постои, веќе нема функционален механизам за решавање спорови. Затоа перспективите за мултилатералниот трговски поредок се навистина мрачни“, заклучува експертот.
Економистката Пени Голдберг од Универзитетот Јеил се согласува: „Мултилатерализмот е во повлекување, а Светската трговска организација е во криза“.
Хорор сценарио: Колапс на СТО
За трговските експерти, сломот на Светската трговска организација би имал видливи последици и за големите играчи.
На пример, економијата на Европската унија би била погодена од колапсот на СТО четири пати посилно отколку од американските царини. Ова е резултат на заедничката студија на Институтот за светска економија од Кил и Австрискиот институт за економски истражувања.
„Последица би била пад на реалниот БДП на Европската унија за околу 0,5 отсто. Германија би била повеќе погодена, САД нешто помалку. Сепак, Кина би имала најголеми загуби“, се вели во анализата објавена непосредно пред изборите во САД.
„Доколку светот се распадне на геополитички блокови под водство на САД или Кина, загубите за ЕУ би биле значително поголеми, а за Кина уште поголеми. Во екстремен случај, кинескиот БДП би можел да се намали за околу 6 отсто на краток рок, германскиот за 3,2 отсто, додека САД би биле помалку погодени (-2,2 отсто)“, пишуваат научниците.
Со повеќе од 45 договори, ЕУ е најповрзаната економска област во светот.
DW
