Откако Плусинфо вчера ексклузивно откри што се случувало на состанокот во седиштето на СДСМ на 21 декември, на кој Зоран Заев и Венко Филипче дошле со намера да се пресметаат со Димитар Ковачевски, а си заминале со течење од ногавици, во последните 24 часа екипата на поранешниот премиер молчеливо се прегрупира за нова битка.
Во текот на вчерашниот ден се случи она што го очекувавме и што го најавивме. Плусинфо утрово пренесува дека освен спорадични напади врз авторот на овој текст на социјалните мрежи, Заевата пропагандна машинерија гласно го одмолча написот. Немаше деманти од учесниците на состанокот на 21 декември. СДСМ официјално не се огласи во врска со изнесените наводи дека поранешниот партиски лидер со сите сили се обидува да ги поткопа позициите на својот наследник Димитар Ковачевски и за таа мисија бара сојузници на сите страни, дури и во врвот на ВМРО-ДПМНЕ.
Наместо тоа, Плусинфо доби потврда од високо позициониран извор во албанскиот политички блок, кој вели дека во неговата партија за настапот на Заев на Бихаќка дознале пред десетина дена, што ќе рече веднаш по одржувањето на состанокот на раководствто на СДСМ. Изворот смета дека планот на Заев е во целосна координација со некои структури во албанските политички партии.
Од два независни извора блиски до раководството на СДСМ добивме објаснување зошто во планот на Заев е предвидена елиминација на актуелниот шеф на државата Стево Пендаровски и кој би можел да биде кандидатот за оваа функција што заеднички би го поддржале ВМРО-ДПМНЕ и СДСМ. Но, за тоа подоцна.
БИЗНИСМЕН Има ли бизнис-империјата Заеви причини за загриженост?
Најважното прашање, кое бара поширока експликација, е зошто Заев одненадеж е толку загрижен за состојбите во СДСМ и во државата и зошто ризикувал да настапи со план, во ситуација кога лесно можел да претпостави дека ќе биде одбиен. Дополнително прашање поврзано со ова е каква врска имаат Американците со драмата во СДСМ.
Како што е познато, Зоран Заев има релативно долг стаж во политиката. Беше градоначалник на Струмица, беше лидер на СДСМ во опозиција обилно поддржан од меѓународниот фактор (најмногу од Американците) во периодот на борбата против режимот на поранешниот премиер Никола Груевски и потоа и самиот беше премиер безмалку пет години. Заев не е универзитетски професор (иако течно зборува англиски и неколку други јазици, на пример), не е лекар како неговиот најблизок сопартиец и сега натурализиран Струмичанец Венко Филипче и не е уметник. Тој е бизнисмен, трговец по вокација.
Општо е познато дека семејството Заеви има повеќе успешни бизниси, а нивните компании и имоти се раширени во повеќе земји на Балканот (главно во Србија и во Бугарија), а во поново време и во некои подалечни топ бизнис-дестинации, каква што е Дубаи, на пример. Во сето тоа, се разбира, нема ништо спорно. Напротив. Проблемот е во фактот што за време на своето владеење, Муртинецот ги прошири влијанието на бизнис-империјата Заеви и формалните и неформалните бизнис-партнерства со многу македонски компании и со нивните сопственици. Дел од нив се во сомнителни бизниси, а не е тајна и тоа дека дел од тие луѓе се корумпирани.
Новата американска амбасадорка Анџела Агелер, уште недојдена во Македонија, изјави дека една од нејзините први задачи ќе биде да ѝ помогне на земјава во справувањето со организираниот криминал и со корупцијата. Дека Амбасадата на САД не се шегува стана јасно кога во Македонија ненадејно се појави тим за санкции од Вашингтон. Прв пат се случува такво нешто во историјата на Македонија. Подоцна некои наши функционери, меѓу кои и секогаш „аналитички“ расположениот претседател Стево Пендаровски, објаснија дека станувало збор за дипломати кои воделе разговори со повеќе луѓе во Македонија. Пендаровски најави дека оваа мисија може да има врска со ажурирањето на црната листа на американскиот Стејт департмент, на која би можеле да се најдат и функционери од актуелната власт.
Нема начин во Македонија да се поведе остра борба со корупцијата и со организираниот криминал во Македонија, без да се отвори фронт со дел од актуелната политичка гарнитура на власт, но и со луѓе од бизнис-елитата. Дополнително, нема начин една таква борба да не ги засегне интересите на Зоран Заев, неговите конекции и партнерства и влијанието во локалните бизниси во Македонија, но и пошироко. Никој точно не може да каже колку длабоко и колку сериозно една жестока антикорупциска кампања би можела да ја погоди бизнис-империјата Заеви, но со голема сигурност може да се претпостави дека многу луѓе што правеле разни дилови со нив имаат сериозни причини да бидат загрижени.
ДЕЦИДНО Оливер Спасовски нема да игра за екипата на Заев
Тука лежи главниот мотив за обидот на Зоран Заев повторно политички да се факторизира и евентуално да се врати на бел коњ на политичката сцена. Инаку, тоа, самото по себе, не е нешто невидено во македонската политика. Овој феномен се случува, речиси законито, секогаш кога политичките лидери во заминување октроираат свои наследници. На Љубчо Георгиевски тоа му се случи со Никола Груевски. Откако Бранко Црвенковски во заминување го „црпна“ Зоран Заев и го постави на кормилото на СДСМ, се случи поделбата на „бранковисти“ и „заевисти“. Тогаш Заев не чекаше Бранко да се налути, туку прв тргна во офанзива против својот претходник. Сега тоа се случува меѓу Заев и Димитар Ковачевски, при што Муртинецот пак пука прв. Нели, Џанго пука прв…
Но, овој пат судирот во СДСМ може да биде многу посериозен од сите претходни. Влоговите се поголеми. А за исходот се заинтересирани и Американците. На состанокот на 21 декември на Бихаќка, Ковачевски прилично јасно и директно му соопштил на Заев дека му е позната агендата на Американците и дека САД во ова раководството на СДСМ и во Влада ќе има партнер во спроведување на тие приоритети. Вознемиреноста на Заев по состанокот јасно укажува на тоа дека не требало да му се „преведе“ пораката од Ковачевски, а тоа е дека оваа Влада нема намера да ги штити ни Заев ни луѓето со кои тој се договорал и создавал линии на влијание и конекции.
За успешно преживување на таа антикорупциска кампања – ако до неа воопшто дојде – на Ковачевски му се потребни единствено партиско раководство и стабилна влада. Не му се потребни Заев и младиот и надежен Филипче. Потребен му е Оливер Спасовски, на пример, влијателниот министер за внатрешни работи. Овој ресор ќе биде клучен за успешно спроведување на една таква кампања, во која темпото би го давале Американците.
Спасовски вчера се огласи во јавноста и во одговор на едно не многу коректно новинарско прашање, даде многу коректен, прецизен и интересен одговор. Имено, новинар го прашал министерот Спасовски „за коментар на новинарски текст во кој се пишува дека се подготвува промена на премиерот и на составот на Владата“. Прашањето не е прецизно, бидејќи во тој новинарски текст, на ова место и од овој автор, беше напишано дека „од кујните блиски до Заев се проширија шпекулации дека премиерот Ковачевски наводно испланирал брза реконструкција на Владата и при тоа бил со намера да ги отстрани министрите Оливер Спасовски, Љупчо Николовски и Благој Бочварски“, како луѓе блиски на Заев.
Како и да е, Спасовски ја потврдил информацијата на Плусинфо дека не бил присутен на состанокот на 21 декември и одговорил на новинарското прашање:
– Сакам децидно да кажам дека оваа Влада ќе опстои до крајот на мандатот 2024 година. Лично јас, како човек кој долги години е во СДСМ и на силни и високи позиции, ќе направам сѐ да се сочува единството во партијата, да зајакне партијата и повторно промовирајќи ги тие вредности за кои што се залагавме во целиот овој период, да продолжиме напорно да работиме за реализација на значајни стратешки цели. Шпекулации, односно било какви тврдење кои се изнесуваат од наводни средби на кои што јас не сум присуствувал, воопшто не сакам да коментирам.
Веројатно и ова е доволно јасно и не треба да му се преведува на Заев. И Спасовски знае за приоритетите на Американците и останува беспоговорно во тимот на Ковачевски, спротивно на планот на Заев за брзи предвремени избори, после кои СДСМ и ВМРО-ДПМНЕ во наредните 8 години ќе ја делеле власта. Случајно или не, пред два дена Спасовски имаше средба со американската амбасадорка Агелер.
ЦИРКУЗ АДРИА Заев го предлага Заев за иден шеф на државата?
Текстот во целост на: Плусинфо
