Со реизборот на Доналд Трамп за претседател на САД се ближат неизвесни времиња за Европската унија. Во последните месеци, Европската комисија се подготвуваше за сценариото Трамп 2.0 и во блиска иднина ќе стане јасно дали овие мерки на претпазливост се доволни.
Последиците од новото претседателство на Трамп би можеле да бидат значајни, особено во областа на безбедноста и одбраната. Во претходниот период тој сакаше да ги повлече 100.000 Американци кои се уште се стационирани во Европската унија. Тоа тогаш не се случи, но се уште е нејасно какви планови има.
Трамп претходно се закани дека ќе се повлече од НАТО и рече дека ќе стави крај на војната во Украина „во рок од 24 часа“. Тој најави и дека што се однесува до него нема потреба да се бранат земјите кои не придонесуваат доволно во одбраната. Притоа, тој го поткопува принципот на колективно одвраќање, најважниот принцип на воената алијанса.
Помош за Украина
Во пресрет на американските избори, НАТО беше зафатен да стане „поотпорен на Трамп“. На пример, координацијата на воената помош за Украина сега се врши преку Алијансата наместо преку Американците.
Сепак, постои голема загриженост за тоа што ќе значи новиот мандат на Трамп за помошта за Украина. Бидејќи, иако ЕУ обезбедува најголем дел од финансиската поддршка за земјата, Америка е убедливо најголемиот снабдувач на воена помош. Ако ова биде обратно, на Украинците ќе им биде уште потешко да ја продолжат борбата против Русите.
И ако Зеленски биде принуден против неговата волја да се договори со Путин под американски притисок, тоа ќе има последици и за Европа. Земјите на истокот на ЕУ кои се граничат со Русија особено стравуваат од последиците од сценариото на руски претседател полн со самодоверба.
Тешки економски времиња
Понатаму, европската економија се чини дека оди кон тешки времиња со ставот на Трамп „Америка на прво место“. Тој претходно ја нарече ЕУ „непријател“, во текот на својата кампања постојано се закануваше со увозни давачки од 10-20% за сите производи што ЕУ ги извезува во Америка. ЕУ извезува повеќе во САД отколку обратно.
„Не е фер“, вели Трамп. Со дополнителни давачки европските производи ќе поскапат и се надева дека Американците ќе купуваат работи од сопствената земја. Економистите пресметаа дека тоа може да има големи последици за европскиот и холандскиот извоз и економии.
Но, одбраната и трговијата не се единствените области во кои може да се очекуваат промени. Веб-страницата Политико опишува многу прашања што ќе влијаат на ЕУ.
Очигледно е дека Трамп повторно ќе се повлече од Парискиот договор за климата, исто како и во претходниот мандат. И тоа нема да остане без последици за ЕУ.
Секако, постои сознание дека ЕУ мора да стане многу понезависна од Америка. „Ерата на геополитички аутсорсинг заврши“, напиша полскиот премиер Туск минатата недела на X. „Иднината на Европа зависи од нас“, истакна тој, „под услов конечно да пораснеме и да веруваме во сопствената сила .
извор: НОС Холандија
Кисија Хекстер – Дописник на НАТО и Европската Унија
