Вештачкиот засладувач, кој Светската здравствена организација (СЗО) го означи како можна причина за рак – аспартам, се наоѓа во повеќе од 6.000 производи во светот, меѓу кои најзастапени се диететските, а во Србија најмногу се наоѓа на декларации за газирани и енергетски пијалоци, спорадични води со вкус и гуми за џвакање. Граѓаните, пак, не можат секогаш да знаат дали некој производ го содржи овој засладувач, бидејќи на декларациите најчесто се само неразбирливи шифри, а онаа на која треба да се обрне посебно внимание е: Е-951.
Производите што содржат вештачки засладувач аспартам мора да имаат истакната белешка на декларацијата. За некои, пак, пишува само дека „содржи извор на фенилаланин“, кој е една од состојките на аспартамот, а најчесто пишува само E951, што значи дека производот го содржи овој засладувач.
Доколку некој производ содржи додаток, а засладувачите се адитиви, нивното присуство во прехранбениот производ или додатокот во исхраната и другите производи мора да биде наведено во декларацијата на производот со целото име или Е-број (или и двете). Аспартамот е нискокалоричен засладувач, Е-бројот на аспартамот е 951 и тоа мора да се истакне за да се информираат потрошувачите“, објаснува за Нова.рс диететичарот проф. д-р Будимка Новаковиќ, редовен професор на Медицинскиот факултет во Нови Сад.
Таа нагласува дека аспартамот е одобрен засладувач од регулаторните тела, освен за луѓето кои имаат генетска болест фенилкетонурија (генетско нарушување), бидејќи аспартамот ја содржи аминокиселината фенилаланин.
„За секој засладувач се одредува максималната дозволена количина во одредена храна, а прифатливиот дневен внес на аспартам од различни извори е 40 mg/kg телесна тежина/ден. Во 2013 година, Европската агенција за безбедност на храна (ЕФСА) објави преглед на истражување за влијанието на аспартамот врз здравјето на луѓето и заклучи дека аспартамот е погоден за човечка употреба. Истражувањата за влијанието на аспартамот врз здравјето на луѓето продолжија и доколку се појават нови докази, ЕФСА ќе ги објави“, вели д-р Новаковиќ.
Овој вештачки засладувач се состои од две амино киселини и е дури 220 пати посладок од шеќерот. Се разградува во организмот како и сите други аминокиселини, поточно има енергетска вредност, но поради високиот степен на сладост може да се игнорираат неговите калории. Како и сите аминокиселини, така и аспартамот не смее да биде изложен на високи температури, бидејќи се разградува и ја губи својата сладост при готвењето. Затоа се користи за засладување на ладни пијалоци и јадења, како и топли напитоци.
nova.rs
