НА ПОЧЕТОКОТ на јуни се забележани неочекувано голем број на сончеви дамки. Од нив се изброени 163, што е најмногу во последните две децении.
Ова сугерира дека претстојниот врв на сончевата активност што се очекува во 2024 или 2025 година ќе биде многу посилен од претходно предвиденото. Претходните беа прилично слаби.
Се шират шпекулации и теории на заговор
Овој податок, заедно со дезинформациите дека НАСА најави интернет апокалипса во 2025 година, лансираше низа теории на заговор и шпекулации во медиумите и на социјалните мрежи за претстојното доаѓање на интернет апокалипсата и големото ресетирање.
Што е Интернет Апокалипса?
За почеток, важно е да се разјасни што е интернет апокалипса.
Терминот стана популарен откако компјутерскиот експерт Сангета Абду Џиоти, доцент на Универзитетот во Калифорнија, Ирвин, го употреби во нејзиниот научен труд од 2021 година Solar Storms: Planning for a Internet Apocalypse, во кој таа претстави хипотетичко сценарио во кое силни соларни бури може да предизвика прекини на Интернет кои би можеле да траат со недели, дури и откако ќе се врати напојувањето.
Во својата студија, Абду Џоти вели дека регионалната интернет инфраструктура е многу робусна бидејќи геомагнетните индуцирани струи типични за соларните бури не влијаат на оптичките влакна бидејќи тие не се направени од метали кои можат да индуцираат струја. Сепак, електронските повторувачи што се користат за засилување на оптичките сигнали во долгите подморнички кабли се многу чувствителни на промените во магнетизмот, што значи дека силна соларна бура може да ги оштети и да ги стави надвор од дејство.
Црни лебеди
Во својот труд, Абду Џиоти вели дека почнала да размислува за ефектите од соларните бури на интернет инфраструктурата кога видела колку светот е неподготвен за пандемијата на Ковид-19. Вакви настани, пандемии и разорни соларни бури, се случуваат доста ретко, па понекогаш ги нарекуваат и црни лебеди, што, меѓу другото, имплицира дека човештвото не е најдобро подготвено за нив.
Настанот во Карингтон
На почетокот на студијата, Абду Џоти потсетува на првото регистрирано соларно исфрлање на коронална маса (CME) со големо влијание на Земјата на 1 септември 1859 година, кое стана познато како настанот Карингтон. Овој катаклизмичен CME стигна до Земјата за само 17,6 часа, предизвикувајќи штета и пожари во телеграфската мрежа и опремата, а неколку оператори доживеаја и струен удар.
Тоа предизвика големи прекини во телеграфските операции во Северна Америка и Европа. Една неодамнешна студија која ги анализираше ризиците што настанот во Карингтон би ги претставувал за американската електрична мрежа денес покажа дека 20 до 40 милиони луѓе во земјата би можеле да бидат без струја до 2 години, со вкупна економска цена од 0,6 до 2,6 трилиони долари.
Нема студии за ризик за прекини на интернет
Сепак, Абду Џиоти истакнува дека, колку што таа и нејзините колеги се свесни, нема студии за ризиците што таквиот настан би можел да ги нанесе за интернет инфраструктурата.
Тој потсетува дека во таква ситуација не би биле ранливи само подморските кабли, туку и системи како Starlink на SpaceX, чии сателити орбитираат околу 550 километри над Земјата.
Како настаните на Сонцето влијаат на Земјата?
Активноста на Сонцето се депилира и опаѓа во циклуси од околу 11 години. За време на сончевите максимуми, има зголемување на фреквенцијата на два сончеви феномени – соларни изливи и коронални масовни исфрлања (CME) – кои предизвикуваат нарушувања во магнетните полиња на Сонцето (графикот подолу).
Сончевите блесоци вклучуваат големи количини на енергија емитирана во форма на електромагнетно зрачење. Иако патуваат со брзина на светлината така што до Земјата стигнуваат за околу 8 минути, тие влијаат само на горните слоеви на атмосферата, особено на јоносферата, предизвикувајќи прекини во сателитската комуникација и GPS. Но, тие не претставуваат закана за копнената комуникација или друга инфраструктура.
Короналните масовни исфрлања вклучуваат лансирање на електрично наполнета соларна материја и придружното магнетно поле во вселената. Овие облаци од магнетни честички можат да патуваат до Земјата од 13 часа до 5 дена.
Тие не можат да навлезат во атмосферата и директно да влијаат на луѓето, меѓутоа, тие комуницираат со магнетното поле на Земјата и предизвикуваат силни електрични струи на површината на Земјата кои можат да нарушат, па дури и да уништат различни технологии. Ова ќе се случи само ако се случи Земјата да се најде на патот на CME и особено ако нивниот магнетизам е насочен против правецот на магнетното поле на Земјата.
index.hr
