Прифатните центри за баратели на азил што Италија ги изгради во Албанија од денеска функционираат. Ова го изјави италијанскиот амбасадор во Албанија за време на турнејата за печатот во еден од двата сосема нови комплекси. Останува прашањето кога ќе пристигнат првите жители, бидејќи допрва треба да се надминат некои практични и правни пречки.
Италијанскиот премиер Мелони и нејзиниот албански колега Рама минатата година се согласија дека италијанската крајбрежна стража може да смести 3.000 мигранти со брод од безбедни земји во овие центри месечно, додека се чека одлуката за нивното барање за азил. Мигрантите мора да слушнат во рок од 28 дена дали ќе добијат статус на азил. Ова вклучува можна жалба против одбивањето.
Мигрантите од небезбедните земји може да ја чекаат одлуката во Италија. Ова важи и за семејствата, жените, децата и болните од безбедните земји.
Центрите ги води Италија, италијанските закони се применуваат внатре во ѕидовите, а трошоците (670 милиони евра) се на товар на Италија. Албанија ќе обезбеди безбедност надвор од ѕидовите и ќе добие 600 милиони евра за „изнајмување“ на локациите во текот на цели пет години.
Надвор од кутијата
Претседателот на Комисијата на ЕУ беше ентузијаст за италијанскиот план минатата година. Таа го пофали како пример за „надвор од кутијата“ за справување со проблемот со азилот во ЕУ. Минатата година Италија прими 139.000 барања за азил од мигранти со бродови. Досега оваа година има речиси 53.000.
И другите земји од ЕУ сакаат да примат помалку баратели на азил. Италијанскиот пример затоа со интерес се следи во неколку европски метрополи.
AFP Комплексот во Шенѓин
Но, има и критики. Организациите за човекови права веруваат дека е неточно тоа што барателите на азил во земја на ЕУ треба да ја чекаат одлуката за нивното барање надвор од ЕУ. Се плашат и дека и другите земји ќе го следат италијанскиот пример.
Освен тоа, критичарите ја критикуваат и недоволната јасност на процедурите во албанските центри. На пример, италијанската влада сè уште не дала јасен одговор на прашањето што се случува со мигрантите чии барања се одбиени, но кои не можат да бидат вратени. Засега е нејасно дали ќе мора да останат во Албанија или ќе бидат однесени во Италија.
Дописникот од Италија, Хелин Д’Хенс:
„Од почетокот центрите во Албанија беа престижен проект за владата на премиерот Мелони, за кого намалувањето на илегалната миграција е важна врвка. Премиерот со задоволство го поздравува фактот што и други европски земји покажуваат интерес за оваа форма на прием на азил.
Но, сега кога зградите се завршени, останува прашањето што ќе биде со овој систем во пракса. Идејата е центрите да бидат населени со мигранти со мали шанси да добијат дозвола за престој, кои затоа ќе можат брзо да бидат вратени во татковината. Но, италијанската бирократија е озлогласено бавна, така што никој всушност не верува дека може да се почитува предложениот период од четири недели по апликација. Покрај тоа, во пракса, враќањето е често тешко, на пример затоа што земјите на потекло не соработуваат.
Покрај тоа, има многу правни замки: мигрантите имаат право на помош од италијански адвокати и сослушувања пред италијанските судии. Главното прашање е како ќе се уредат овие работи и дали престојот на мигрантите во Албанија ќе биде законски одржлив на долг рок. Да не беше така, како што тврдат скептиците, изградбата на овие центри беше главно пропагандна кампања“.
извор: НОС Холандија