На кого Бранко Радичевиќ и ја посвети песната „ Pjevam danju pjevam nocu“? Еден век подоцна, истата ја прослави Здравко Чолиќ

0
282

Бранко Радичевиќ (1824–1853) е еден од најзначајните српски романтичари поети, роден како Алексије, но решил да го промени името од грчко потекло во Бранко.

Додека студирал во Виена, се запознал со Вук Стефановиќ Караџиќ, кому му пружи важна поддршка во борбата за литературен јазик заснован на народниот јазик.

Легендата за љубовта помеѓу Бранко Радичевиќ и Вилхемина-Мина Караџиќ, ќерката на Вук Стефановиќ Караџиќ, како сенка го следи целиот опус на Бранко.

Мина, или како што милуваше Вук Караџиќ, Минка, родена на 24 јули 1828 година, беше необично талентирана и исклучително образована, се занимаваше со сликарство, музика и литература, преведуваше и пишуваше песни, одлично знаеше француски, италијански, англиски јазик. , руски, српски и нејзиниот мајчин јазик германски, а ја красеше извонредна убавина.

Духот на Мина се чувствува во неговите песни, но со сигурност се знае дека една исклучиво и ја посветил, некои велат дека најубавата песна му е „Ден пеам, ноќе пеам“. Добро познатите стихови ја изразуваат крајната идеализација на ликот на Мина преку желбата да ја „подигне меѓу ѕвездите“.

Песната е напишана на Божиќ

Како е направена оваа Бранкова песна на Божиќ 1849 година, која Здравко Чолиќ со својот неверојатен глас ја вклучи во вечните хитови век и половина подоцна.

Мина напиша:

„Тој ден Вук ги угости своите гости и пријатели, а еден од нив ми донесе книшка на подарок – спомен. Се договорив секој од гостите да пишува во него, па дојдов да го видам и Бранко. Додека се свртев, тој веќе имаше напишано: „Пеам дење, пеам навечер, пеам што сакам, и што сакам можам да правам, само едно не можам уште да правам, да пеам. гласно, гласно, насилно, да те кревам од земја, да те ставам меѓу ѕвездите…“

Му требаше само еден момент!

Од подоцна идеализираниот уметнички и литературен портрет на Мина на Бранко, може да се заклучи дека меѓу нив имало меѓусебна симпатија, а за тоа сведочи и преписката на Бранко со Даничиќ. Меѓутоа, кутриот ученик не можел ни да помисли да се зближи со ќерката на Волкот со некоја сериозна намера.

Бранко имаше само 25 години кога песната и ја посвети на 21-годишната Мина. Како сиромашен студент на безнадежно лекување од туберкулоза во Виена, тој сè уште имал доволно сила и поетска ревност да ја „издигне“ Мина меѓу ѕвездите во песната што започнува со репликата „Пеам дење пеам ноќе“.

Бранко умре од туберкулоза во 1853 година на 29 години. Пет години подоцна, Мина се омажи во катедралната црква во Белград за Алекса Вукомановиќ, основач на Катедрата за српски јазик, историја и книжевност при белградскиот ликеј, и братучед на принцезата Љубица.

Во бракот го добила синот Јанко, но никогаш не била среќна. Две години откако станала мајка, нејзиниот сопруг починал, а во 1876 година го изгубила синот единец во војната.

Со смртта на Мина во 1894 година, лозата на Вук Караџиќ згаснала.

Zdravko Colic – Pjevam danju pjevam nocu – (Audio 1977)